Words from 1985

Kończy się powoli upalny sierpień. Dla mojego pokolenia i pokolenia trochę starszego i trochę młodszego będzie się on nieodmiennie kojarzył z rokiem 1980 i nadziejami, jakie tamten czas rozbudził w sercach wielu Polaków.

Zamieszczam poniżej ładny wiersz, który napisała w ponurych latach osiemdziesiątych, a dokładnie w roku 1985, Barbara Toth. Autorka jest pochodzenia polsko-węgierskiego. Jej matka była Polką, a ojciec Węgrem. Jej ciocia chodziła do tej samej szkoły, do której chodził młody Karol Wojtyła.

Dzisiaj czyta się te wersy nieco inaczej niż czytałoby się wówczas, kiedy wiersz został napisany, a nawet inaczej niż wówczas, kiedy ta przeklęta epoka komunistycznego zniewolenia się skończyła. Nasuwają się smutne myśli... Zwłaszcza, gdy się pomyśli o losie ówczesnych bohaterów...

Utwór publikuję za zgodą autorki.

Words from Poland

My feet kiss the ground

and one Word leads to another

like the beads of a rosary

from the shipyards of Gdańsk

to the mountains of Zakopane

from Lublin to Poznań

like a sign of the cross.

I smell them

in the sweet golden stalks

of zboże

which grow into bread

into the body of Christ,

in Polish hearths.

I see them made flesh

in the faces of

moja rodzina--

the prominent cheekbones bespeaking pride,

the profile endurance.

I keep them safe

cradling them like a baby

hiding from Tartars

or Nazis

or declaring them

like the great expanse of Poland's sky

declares itself at dawn.

I hear them

in the notes of Chopin

rustling like satin skirts

through the heart-shaped leaves

of the topola

or in the bold voice of Fr. Jankowski

sculpting the nave of St. Bridget's Church

like the shipbuilders build their ships

transporting them,

words of Poland,

to foreign ports--

Words long as the Wisła

or clipped as the trumpeter's song

salty as the Baltic

or blood red

as the battlefields of Grunwald

are now green,

words mute as Father Popiełuszko’s

tongue--

I hear “Nie”

in the chestnuts

shaped like hand grenades

falling into Poland's breast

or in the heavy bootsteps

of the soldiers guarding

the tomb of the unknown soldier

in Warsaw.

But always I hear “Tak”

affirming,

affirming Poland,

as Poland was

and always will be.

Tak. Tak. Tak.

Barbara Toth, written in Warsaw, Summer 1985